1925'den bu yana, 86 yıldır yayın hayatına devam eden Türkiye'de yayınlanan tek Rumca gazete olan Apoyevmatini, ekonomik nedenlerden dolayı kepenkleri kapatma aşamasına geldi.
Geçtiğimiz hafta, 25 Haziran Cumartesi günü Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı'nın (TESEV) düzenlediği medya-demokrasi ilişkileriyle ilgili panelde söz alan Apoyevmatini gazetesinin sahibi Mihail Vasiliadis, bir zamanlar 30 bin tirajla en fazla satılan gazetenin, doğumgünü olan 12 Temmuz'da kapanabileceğini duyurmuştu.
1925'ten bu yana; 86 yıl
Apoyevmatini 1925'de 12 Temmuz'da Mihail Vasiliadis'in babasının iki kuzeni, Andonis Vasiliadis ve Konstandinos Vasiliadis tarafından çıkarıldı. Gazetenin yayın yönetmenliğine ise dönemin önemli gazetecilerinden Kavalieros Markuizos getirildi.
Ancak Mihail Vasiliadis'in anlatımıyla, gördüğünü söyleyen ve doğrucu bir gazeteci olan Markuizos gazeteye yapılan baskılar sonucunda ayrılmak zorunda kaldı.
Ondan sonra yayın yönetmenliğine gelen, suya sabuna bulaşmayan Rigoris Yaberidis başını derde sokmadı ve Apoyevmatini'yi kapanma tehlikesiyle karşı karşıya bırakmadı.
1960'lı yıllarda el değiştiren ve Vasiliadis ailesinden Yorgo Adosoğlu'na geçen Apoyevmatini, 2003'te Miahil Vasiliadis tarafından geri teslim alındı.
600'e düşen tiraj
Apoyevmati'nin ilk kurulduğu dönem 30 bin tirajla en çok okunan gazete olduğunu söyleyen Mihail Vasiliadis, şu an tirajın 600'e düştüğünü ve gazetenin zor durumda olduğunu söylüyor ve o dönemle bugünü şöyle kıyaslıyor:
* 1920'lerde 150 bin kişilik Rum toplumu dışında mübadeleyle Yunanistan'dan buraya gelen Müslüman Türkler eski Türkçeyi bilmiyorlardı ama Rum alfabesini biliyorlardı. Dolayısıyla onlar da bizim okuyucumuzdu.
* Daha sonra harf devrimi olduktan sonra yavaş yavaş öbür gazeteleri okumaya başladılar.
* O dönem 30 bin tirajla hedef kitlenin yüzde 70'ine ulaşırken, şimdi 600 tirajla hedef kitlenin yüzde 100'üne ulaşıyoruz. Şu andan itibaren bizim 610 tane satmamıza zaten imkan yok.
"6-7 bin lira destekle gazete ayakta kalır"
Satış bedellerinin Apoyevmati'nin kasasına girmediğini söyleyen Vasiliadis, tüm geliri dağıtıcılara verdiğini, böylece en ücra köşedeki aileye bile gazetenin ulaştırılabildiğini söylüyor.
Aylık masrafı 10-12 bin lira civarında olan gazetenin bu maliyetinin yüzde 33 ile yüzde 40 arasını cemaatlerden gelen ilanlardan karşılanıyor. Yunanistan'daki büyük ekonomik kriz nedeniyle Yunanistan'dan gelen ilan paraları da dramatik şekilde azalmış...
Resmi ilanların gazetelere yardım olsun diye verildiğini söyleyen Vasiliadis, bu ilanların belli kriterlerle göre verildiğine dikkat çekiyor ve kriterlerin gerçekten muhtaç olan gazeteleri kapsamamasından şikayetçi:
"İlgili maddelere uymadığınız için ilanlardan yararlanamazsınız" türünde bir yazı bize ulaştığı zaman, ben o maddelere bakmadım bile. Çünkü zaten kriterlerine uymadığımızı biliyorum. En azından o ilanları alabilmek için belli bir tirajın üstünde olmamız gerekiyor.
''Fakat bizim Türkiye'deki Rum nüfusu göz önüne alındığında tirajımızı arttırmamız mümkün değil. Ancak bir pozitif ayrımcılık bize yapılabilir. Sonuçta ayda 6-7 bin lira destek alabilsek bu gazete ayakta kalır."
"Rumcanın devamını sağlamak"
Son zamanlarda kendilerine "Neden Türkçe yayın yapmıyorsunuz" sorusunun sıklıkla sorulduğunu söyleyen Vasiliadis, gazetenin misyonlarından birinin de Rumcanın devamını sağlamak olduğunu hatırlatıyor:
"Diyelim ki, Türkçeye çevirdik gazeteyi; kaç kişi ilgilenir Rum cemaatinin haberleriyle? Biz, anadil unutulmasın diye "Anadilde eğitim olur mu olamaz mı?" diye konuşurken gazeteyi Türkçeye çevirmek doğru olmaz. Ben bakıyorum, Ermeni gençlerinin pek çoğu Ermeniceyi unuttu. Fakat Ermenice okusa unutmayacak kendi anadilini."
Abone kampanyası
Mihail Vasiliadis'e Apoyevmatini'nin kapatılmaması için hazırlanan abonelik kampanyalarını hatırlatıyoruz.
Bu girişimlerin kendisini çok duygulandırdığını söyleyen Vasiliadis, sözlerine şöyle devam ediyor:
* Gençlerin yaptıkları, gerçekten çok takdir edilecek, beni çok duygulandıran hatta şaşırtan bir davranış. Ancak ben bu gençlerin kendi harçlıklarından ayıracakları para ile okuyamayacakları bir gazeteye abone olmasını kabul etmiyorum.
* Bu gazeteyi okuyabilecek olanlar var; onlar bunu düşünsün. Rum diasporasını temsil ettiğini iddia eden kişiler var. Onlardan hiçbir ses çıkmadı. Kaldı ki, bu insanların anneleri, babaları Apoyevmatini ile büyümüş kişiler. Onların göstermediği duyarlılığı bu gençler gösteriyor. Ancak ben gençlerin ceplerine ellerine süremem.
* Ben ne diyeceğimi bilemiyorum; onları gidip tek tek kucaklamak istiyorum. Bu gençler böyle bir girişimde bulunursa belki bu gazete yaşayacak ama Apoyevmatini'yi okumaya layık olmayanlar bedavadan okumaya devam edecek.
