Türkiye’de 12 Eylül döneminin ardından insan hakları mücadelesini başlatan ilk örgüt olan İnsan Hakları Derneği bugün 25 yaşına basıyor.
12 Eylül askeri darbesinin ardından yüz binlerce kişinin gözaltına alındığı, işkenceden geçirildiği, gözaltında kayıpların yaşandığı ve cezaevlerinin siyasi tutuklularla dolu olduğu bir dönemde, bir avuç cesur insan hakları savunucusu tarafından 17 Temmuz 1986 tarihinde kurulan dernek, bugün var olan çok sayıda insan hakları kuruluşunun öncülüğünü yaptı. Derneğin halen 28 ilde şubesi, 7 ilde temsilciliği bulunuyor.
Aralarında insan hakları hareketinin öncülerinden Didar Şensoy, Emil Galip Sandalcı, Mustafa Ekmekçi, Nevzat Helvacı, Muzaffer Erdost gibi isimlerin de olduğu 98 kişi tarafından kurulan İHD, cezaevi koşullarının iyileştirilmesi ve adil yargılanma hakkının sağlanması için çalışmasının yanı sıra işkenceye, ölüm cezasına, yargısız infazlara, kayıplara ve her türlü ayrımcılığa karşı uzun soluklu ve cesur bir mücadele yürüttü; düşünce, ifade ve örgütlenme özgürlüğünü savundu.
Özellikle Doğu ve Güneydoğu illerindeki şubelerinde çok sayıda yöneticisi ve üyesi öldürülen, 1998′de o zamanki genel başkanı Akın Birdal dernek merkezinde silahlı saldırıya uğrayan İHD, bütün bu saldırılara karşı insan haklarını savunmaya devam etti, Türkiye’de insan hakları standartlarının ve özgürlüklerin geliştirilmesine büyük katkıda bulundu.
1991 yılında kurulan Türkiye İnsan Hakları Vakfı’nın (TİHV) da kurucuları arasında olan dernek, aynı zamanda, Uluslararası Ceza Mahkemesi Koalisyonu’nun (UCMK) kurucusu, Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu’nun (FIDH) ve Avrupa-Akdeniz İnsan Hakları Ağı’nın (EMHRN) üyesi.
İnsan Hakları Derneği, kuruluşunun 25. yılını, bugün Ankara’da düzenleyeceği bir resepsiyonla kutlayacak.
Kaynak: Yeşil Gazete
