Halkların Demokratik Kongresi Avcılar Halk Meclisi, "Dersim'in Kayıp Kızları" belgeselinin gösterimini yaptı. Gösterime, filmin yapımcısı Kazım Gündoğan katıldı.
"İki Tutam Saç-Dersim'in Kayıp Kızları" belgeseli, 1938 Dersim Katliamı'ndan sonra, asker ailelerine evlatlık verilen kız çocuklarının hikayesini anlatıyor. Belgeselde, 70 yıl aradan sonra kavuşan Huriye ve Fatma ninelerin hikayeleriyle, hala kendilerinden haber alınamayan Sakine ve Şemsi'nin öyküleri işleniyor.
KATLİAMIN MAĞDURU KONUŞTU
1938 Dersim Katliamı'nın canlı tanıklarından Mehmet Cevahir, yaşadıklarını anlattı. Cevahir, Zazaca yaptığı konuşmada şunları kaydetti: "Ben o zaman 17 yaşındaydım. Atatürk emir verdi, bütün ağalara çağrı yapmışlar, 'gelin batıda toprak verelim buraları terk edin' diye. Kimse kabul etmedi. Gitmedi. Harekat başladı. Hozat, Ovacık sonra Mazgirt… Bizimkileri topladılar. Kosoğlu deresinde hepsini birbirine bağlayıp tüfeklerle katlettiler. Sonra herkesi toplayıp sürgün ettiler. Biz bunları yaşadık."
200 TANIK KONUŞTU
Belgeselin yapımcısı araştırmacı Kazım Gündoğan belgeselin çekim sürecini anlattı, soruları yanıtladı. Gündoğan, şöyle konuştu: "Dersim'le ilgili sohbetlerimiz her seferinde 1938'e gelip takılıyordu. '1938'e dair araştırma yapalım' dedik. Devletin şimdiye kadar yayınladığı belgeleri inceledik. 30'dan fazla ilde, 200'den fazla tanık ve mağdurla görüştük. Dersim'in öyküsünü tüm dünyaya anlatalım istedik. Ortaya bu belgesel çıktı."
'KATLİAM DEĞİL SOYKIRIM'
Gündoğan, Dersim'de bir isyan yaşanmadığını belirtti, 1938'de yaşananları 'soykırım' olarak nitelendirdi. Gündoğan, şunları söyledi: "Belgeseli hazırladığımız dönemde, faşizmin yöntemlerini de inceledik. '30'lar, '40'lar Almanya ve İtalya'sında da benzer uygulamalar var. Soykırımı tanımlayan maddelerden 5.'si, 'topluluğun çocuklarını zorla başka bir topluluğa transfer etmek.' Dersim'de bunun yaşandığını görüyoruz."
Gündoğan, Şark Islahat Planı adlı belgeye dikkat çekti, Dersim'de yaşananların bir devlet politikası olduğunu ifade etti. Gündoğan, "Türkiye Cumhuriyeti tekçi ve Türkçü bir anlayışla kurulmuştur, Dersim halkı bu sebeple katledilmiştir. Bahsedildiği gibi bir isyan dahi ortada yoktur. Asker gelip katletmiştir" diye konuştu.
Kaynak: ETHA
