Dönemin Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından, İkizdere Derneği’nin başvurusu üzerine 2 yıllık bir sürenin ardından, 22.10.2012 tarihinde Doğal SİT Alanı Kararı alınan İkizdere Vadisi, hidroelektrik santralleri sarmalından kurtulamıyor.
Derelerin Kardeşliği Platformunun (DEKAP) EDPK, DSİ ve ilgili bakanlıkların verilerinden elde ettiği bilgilere göre toplam 26 HES projesi yapılması planlanan 76 kilometrelik İkizdere Vadisi üzerinde bulunan Rüzgârlı Köyündeki Rüzgârlı 1-2 regülatörleri ve HES projesine karşı köylülerin Rize İdare Mahkemesinde açtığı ‘iptal’ davasının duruşması yapıldı.
HES’lere karşı tepkisini her fırsatta ortaya koyan ünlü şarkıcı Tarkan’ın da köyü olarak bilinen İkizdere’nin Rüzgârlı Köyü içerisinden geçen Çamlık (Rüzgârlı) Deresi üzerinde kurulması planlanan 10,5 megavat kurulu gücünde Rüzgârlı 1-2 regülatörleri ve HES projesi ilk önce Atabey enerji firması tarafından geliştirildi.
İlk Dava Reddedildi
Geliştirilen ilk projede kanal tipi olması planlanan proje için zamanın Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından verilen ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararının ‘yürütmesinin durdurulması ve iptali’ istemiyle köylüler Trabzon İdare Mahkemesinde dava açtı. Mahkemenin bölgede yaptırdığı Bilirkişi incelemesinin ardından, can suyu miktarının arttırılması vurgusuyla Mahkeme köylülerin başvurusunu reddetti. Mahkemenin Bilirkişi Raporları doğrultusunda verdiği ‘ret’ kararı daha sonra da Danıştay tarafından onaylandı.
Proje Başka Şirkete Devredildi
Gelişmelerin ardından Rüzgârlı Köylülerinin tepkileri ve mücadelesi karşısında HES çalışmalarını başlatamayan şirket projeyi, aynı çalışma gurubuna bağlı başka bir şirkete devretti.
Daha sonra, aynı zamanda Koçoğlu grubunun da ortaklığı bulunan başka bir firma olan Baysan enerji şirketi tarafından, Rüzgârlı HES projesi, kanal tipi projeden tünel tipi HES projesine çevrildi ve Bakanlıktan ‘ÇED Olumlu Raporu’ alındı.
Köylüler, yaşanan gelişmeler üzerine bu kez Rize İdare Mahkemesinde, Bakanlığın vermiş olduğu ÇED Olumlu Raporunun ‘yürütmesinin durdurulması ve iptali’ istemiyle dava açtı.
DEKAP ve Yurttaş Kazım’dan Destek
Rize İdare Mahkemesindeki duruşmaya İkizdereli yaşam savunucularının yanı sıra, DEKAP Yürütme Kurulu üyeleri ile kamuoyunda Yurttaş Kazım olarak bilinen ve HES’lere karşı başlattığı hukuk mücadelesi için ineğini satarak banka kredisi kullanan 67 yaşındaki Kazım Delal de destek verdi.
Rüzgârlı Köylülerinin, Bakanlığın verdiği ‘ÇED Olumlu Raporunun’ ‘yürütmesinin durdurulması ve iptali’ istemiyle Rize İdare Mahkemesinde açmış olduğu davanın avukatlığını üstlenen Yakup Okumuşoğlu’nun katıldığı duruşmaya, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve HES şirketinin avukatları ile Rize İl Müdürlüğü yetkilileri katıldı.
ÇED Süreci Formalite
Duruşmadaki konuşmasında, bu güne kadar verilen yargı kararlarında vurgulandığı gibi, Rüzgarlı HES projesiyle ilgili de verilen ‘ÇED Olumlu Raporu’nun hukuka, yasa ve yönetmelikler ile kamu yararına aykırı olduğunu savunan avukat Yakup Okumuşoğlu, özellikle HES’lerle ilgili sürdürülen ÇED sürecinin formalite ve prosedür uygulamalarından öteye gitmediğini savundu.
SİT Kararı Hala Açıklanmadı
Zamanın Kültür ve Tabiat Varlıkları Bölge Koruma Kurulu tarafından, İkizdere Vadisinin Doğal SİT Alanı ilan edilmesi için 2010’da verilen kararın bu güne kadar hala açıklanmamış olmasına da vurgu yapan Okumuşoğlu, HES projesiyle, koruma öncelikli doğal yaşam alanlarına, endemik türlere, tarihi, sosyal ve kültürel değerlere telafisi güç ve geri dönüşümsüz zararlar verileceğini de anlattı.
Bakanlık ve HES şirketi avukatları ile Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü yetkilileri ise ÇED Raporunun yasal sorumlulukları yerine getirdiği ve hukuki olduğunu savunarak davanın reddedilmesini talep etti. Mahkeme, davaya ilişkin kararını açıklamak üzere duruşmayı ileriki bir tarihe erteledi.
Aynı Dere Üzerinde Başka Bir Regülatör Var
Öte yandan, Rüzgarlı HES Projesinin bulunduğu Çamlık Deresi üzerinde, aynı zamanda, 1960 yıllarda üretime geçen ve daha önce TEDAŞ tarafından işletilen ve özelleştirmeden sonra Zorlu enerji grubu tarafından işletilen İkizdere HES’in Çamlık Regülatörünün de bulunduğuna dikkat çeken DEKAP İkizdere Temsilcisi İsmet Ekşi, “Zaten eski HES için dereden su borularla Çamlık Deresinin suyu alınıyor. Rüzgarlı HES projesinin hemen alt kısmında İkizdere HES’in Çamlık Regülatörü var. Derede zaten su yok, daha neyini alacaklar? İkizdere Vadisini HES sarmalından kurtarmak için mücadelemiz hiçbir ödün vermeden sürecek. Doğal yaşam alanlarımızı, tarihi, sosyal ve kültürel değerlerimizi hiç kimsenin rant hesaplarına kurban etmeyeceğiz. Boşuna buralara gelip rant hesaplarıyla çalışma yapmasınlar” dedi.
Ömer Şan
Kaynak: Muhalif.org
