2 Şubat 2010 Salı

Yeryüzüne Özgürlük Derneği Hakkında

Derneğin Amacı

Yeryüzüne Özgürlük Derneği, doğanın ve toplumun bir bütün olarak ele alınması gerektiği anlayışıyla ve sadece insanların "kendi başlarına" bir yaşamın öznesi olamayacakları bilinciyle doğayı, tüm canlıları ve bu canlıların yaşam ortamlarını korumak; yeryüzünde canlılar arasında eşitlikçi bir zihniyetin ve her koşulda sürdürülebilir, ekolojik, dayanışmacı bir yaşam tarzının inşasına katkıda bulunmak; bu bağlamda insanın tahammülsüzlüğünden, hoşgörüsüzlüğünden ve bencilliğinden kaynaklanan mağduriyetleri, hak ihlallerini tespit ve teşhir edip bunların çözümü konusunda faaliyet göstermek ve öneriler üretmek, insan - hayvan ilişkisini incelemek ve doğrudan hayvanları korumak amacıyla kurulmuştur.

Derneğin temel amacı, ekolojik bütünlüğü korumak, ekolojik yaşam bilincini ve duyarlılığını oluşturmak, doğayla uyumlu bir yaşam biçiminin oluşmasına katkıda bulunmak; mağduriyeti olanlara öncelik tanımak suretiyle tüm canlıların haklarını korumak ve bu hakların güvence altına alınmasını sağlamak, varolan hakların uygulanması, geliştirilmesi ve hak ihlallerinin engellenmesi için her türlü yasal mücadeleyi vermek, hak ihlallerine ve ekolojik tahribata neden olan olumsuz örnekleri teşhir etmek, insan ve hayvan arasındaki bağın gelişmesine ve "doğa - insan - hayvan bütünlüğü" kavramının insan zihniyetine yerleşmesine katkıda bulunmak, her türlü ayrımcılığa karşı mücadele etmek; kendilerini ifade edemeyen ve savunamayan canlılar olan hayvanlar için mutlak korumacılık ilkelerinin gerektirdiği şekilde faaliyet göstermektir.

Derneğin İlkeleri

Yeryüzüne Özgürlük Derneği,

• Yaşadığımız gezegendeki tüm canlı türleri ve doğa için büyük bir tehdit unsuru olan ekolojik yıkımın önlenmesi için duyarlılık temelinde bir “karşı” kültürün üretilmesini, bu doğrultudaki çaba ve etkinlikleri; tüm canlıların ve doğanın bugününe ve geleceğine yönelik bir sorumluluk olarak benimser.

• Odağında sadece insan menfaatini barındıran davranışları, uygulamaları ve politikaları benimsemez. Bu nedenle evcilleştirmelere ve insanın doğa üzerinde mülkiyet kurma talep ya da girişimlerini reddeder.

• Varolan tüm canlıların yaşam haklarını korurken, kendi doğalarına uygun bir yaşamın üretilmesini temel alır. Her bireyin kendi kültürüyle, kendine özgü düşünce yapısıyla, özgür bir şekilde; zorunlu olarak insanla münasebeti bulunan her hayvanın da fiziksel özellikleri ve hem doğal, hem de güncel şartlardaki yaşam ortamı, davranış özellikleri göz önünde bulundurularak, daha rahat bir şekilde hayatını sürdürebilmesi açısından ırkına özel koşullar sağlanarak yaşayabilmesi gerektiğine inanır.

• Bireysel farklılıkların ve özgürlüklerin bastırılması ya da ekonomik sömürünün sürdürülmesini sağlamak için kurulan ve sürdürülen tüm otoriter ve dayatmacı yapılara karşı çıkar; insanın insan ve doğa üzerindeki tahakkümüne karşı özgürleştirici politikalar geliştirir.

• Canlıların haklarını evrensellik ve bölünmezlik çerçevesinde savunur. En temel varlık haklarından yararlanamayan, kaynak ve imkânlarının çok az olması nedeniyle salt yaşamı sürdürmeye çalışan canlılar, derneğin öncelik sırasının başında yer alır.

• İnsan olan ya da olmayan bütün canlıların yaşam hakkını eşit olarak savunur. Bu bağlamda canlılara karşı "duyumsayabilir" olan ve olmayan ayrımı yapmaksızın çalışmalarını sürdürür. Hakların temelinde, bir "yaşamın öznesi olma", yani basit duygular ve güdüler silsilesinin ötesinde, yaşanacak bir hayatı olan bir varlık olmayı görür.

• Hak kavramının her türlü siyasî ideoloji ve dünya görüşünün üzerinde bir değer olduğunu kabul eder. Başta yaşam hakkı olmak üzere ifade, düşünce, inanç özgürlükleri gibi temel hakların dokunulmaz olduğuna inanır, bu hakları sınırsız ve koşulsuz bir şekilde savunur.

• Her yerde ve her koşulda tüm canlı türlerine yönelik şiddete, işkenceye ve ölüm cezasına karşı çıkar. Canlılara yönelik zulmü reddeder. Bu reddedişin nedeni, şiddetin, insanların kendi aralarındaki ilişkinin bozulmasına ya da kabalaşmasına katkıda bulunmasından çok, tamamen canlıların esenliğinin kısıtlanması ya da haklarının ihlal edilmesidir.

• Hayvanları en azından acı duyum yetenekleri bakımından insana benzer olarak algılar. Hayvanları ticarî bir mal, eğlence ya da spor aracı olarak görmez. Bu nedenle avcılığa, hayvan yarışlarına, sirklere, hayvanat bahçelerine karşı bir duruş sergiler. Yaşamlarını sonlandırma konusunda karar verme yetileri olmadığından hayvanlara uygulanan ötanazi uygulamalarını da çok istisnaî durumlar dışında reddeder. Hayvan deneylerinin gereksizliğini savunur.

• Hayvan üzerinden "yararcı değer temeli"ni yadırgar, hayvan esenliği ile insan esenliğini aynı fayda toplamı hesabında değerlendirir. Hayvan refahı uygulamalarındaki mantığın temelini, hayvanların insanî ve bilimsel yöntemlerle sömürülmesi olarak açıklar. Bu uygulamalarda, hayvanların refahından ziyade, verim artırma, daha kaliteli et üretimi vb. gibi insan menfaatlerinin ön planda olduğunu kabul eder ve hayvanların laboratuvarlar, kürk çiftlikleri, fabrika ve üretim çiftlikleri gibi sömürü merkezlerinden tamamen kurtulmalarını hedefler.

• Farklılıklardan kaynaklı her türlü ayrımcılığa karşıdır. Bütün canlı türlerinin hiçbir ayrım gözetilmeksizin yaşaması; ezilen her canlının sahip olduğu hakları elde etmesi için mücadele eder.

• Savaş karşıtıdır, yaşamın şiddetten ve silahtan arındırılmasını destekleyecek düşünce ve eylemlerin desteklenmesini, diğer yandan da barışı kalıcı hale getirecek diyalog zeminlerinin geliştirilmesini savunur.

• Sorun olarak gördüğü konularda sorunun temeline inerek bilim, mantık ve etik çerçevesinde çözüm yolu arar. Kendi işleyişinde gönüllülük esaslarına göre çalışır. Alınacak kararların oluşturulmasında tartışma, eleştiri, ikna, özeleştiri ve konsensüs yöntemlerini uygular. Geleneksel sivil toplum hareketlerinin merkeziyetçi, hiyerarşik, erkek egemen, kişileri putlaştıran, liderlik mekanizmalarına dayalı ve katılıma kapalı örgütlenme tarzını reddeder; yerel yapıları öne çıkaran yatay, merkezsiz, ağ tipi örgütlenme tarzını, kolektif çalışmaya dayalı bir örgütlenme anlayışını hayata geçirmeyi amaçlar.

• Hak ve özgürlükleri bir bütün olarak ele alan, kâr amacı gütmeyen, evrensel hak ve emekten, değer ve bilgiden yana tavır koyan, bağımsız bir sivil toplum örgütüdür.

Çalışma Konuları:

Yeryüzüne Özgürlük Derneği, amacı ve ilkeleri çerçevesinde, doğanın sömürülecek ve pazarlanacak bir kaynak değil, sadece imkânları sayesinde canlı yaşamına olanak veren bir bütün olduğunu; yaşamın tek olduğunu, yaşayan bütün canlıların doğal haklara sahip olduğunu ve sinir sistemi olan her canlının kendine özgü hakları bulunduğunu, bu doğal hakların küçümsenmesi ve hatta kolayca göz ardı edilmesinin doğa üzerinde ciddi zararlar doğuracağını ve insanların diğer canlılara karşı suç işlemesine sebebiyet vereceğini, türlerin birlikte olmasının diğer canlıların yaşama hakkının insan tarafından tanınmasını ifade etmesi gerektiğini, insanlar tarafından hayvanlara saygı gösterilmesinin
bir insanın bir diğerine gösterdiği saygıdan ayrı tutulamayacağını dikkate alarak,

• Havada, suda ve toprakta meydana gelen bozulma ve kirlenmelere (fabrikalar, balık üretim çiftlikleri, entegre hayvan çiftlikleri vb. toplu üretim tesislerinden kaynaklı kirlilikler de dahil olmak üzere) karşı mücadele etmek, ekolojik sistemin bozulması ile ilgili araştırma ve kamuoyu etkileme çalışmaları yapmak, bu konuda gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak,

• Kentleşmenin doğrudan sonuçlarından olan hava ve su kirlenmesi, kıyıların kapışılması, kentlerin kirliliği, trafik tıkanıklıkları, yaya haklarının çiğnenmesi, konut ve işyeri yapımının açık ve yeşil alanları alabildiğine daraltması, insan harici canlıların haklarının çiğnenmesi, doğal değerlerin zarar görmesi gibi konularda bilinç uyandırma, kamuoyu tepkisi yaratma çalışmaları yürütmek,

• Doğaya zararlı etkileri bulunan ve çevre sağlığını tehdit eden radyasyon, manyetik alan, kimyasal maddeler, bilinçsiz ilaçlama vb. konularda araştırmalar yapmak, gerektiğinde bu yaşamsal tehdit unsurlarıyla ilgili her türlü girişimde bulunmak,

• Ormanlar, makiler, sulak alanlar, nehirler, bozkırlar, dağlar, kıyı ve denizler, mera, tarım alanları ve benzeri ekosistemleri korumak ve doğadaki tüm canlıların yaşama haklarını kullanabilmeleri için türlerinin gerektirdiği yaşam ortamlarını yaratmak, canlıların yaşamlarını tehdit edebilecek her türlü girişimi engellemek amacıyla tedbir alınmasını sağlamak,

• Doğal kaynakların ve biyolojik çeşitliliğin araştırılmasına ve korunmasına katkıda bulunmak, gerektiğinde hukukî mücadele yürütüp suç duyurusunda bulunmak veya açılmış bulunan davalara davacı veya davalılar yanında müdahil olmak,

• Her türlü doğa katliamını ve doğanın bir parçası olan hayvanların katledilmesini önlemek, bu konuda girişimlerde bulunmak, hayvanlara eziyet edilmesini önlemek üzere tedbirler almak ve eğitsel faaliyetlerde bulunmak,

• Nesli tükenen bitkilerin korunması için kurum ve kuruluşlar ile işbirliği yapmak, bu tarz girişimlerde aktif rol almak,

• Doğada büyük tahribata yol açan kaçak ve usulsüz avcılıkla mücadele etmek, ilgili mevzuatlara muhalefet edenler hakkında gereken yasal işlemlerin başlatılmasını sağlamak,

• Her türlü bitki, insan ve hayvan kaçakçılığı ile mücadele etmek, bu konuda her türlü girişimde bulunmak,

• Taraflı olarak kullanıma açık ve insan menfaatine hizmet eden biyoteknolojinin, genetik mühendisliğin canlı yaşamını tehdit eden konumu hakkında bilgilendirme çalışmaları yapmak,

• Sürekli birbirleriyle etkileşim halindeki doğa, hayvan ve insan unsurlarının ilişkilerinin araştırılması ve tanıtılması, yaşamın sürdürülebilirliği için doğanın ve doğadaki tüm unsurların korunması gerektiği bilincinin yaygınlaşması ve doğayla ilgili sorunlara kamuoyunun dikkatinin çekilmesi için faaliyetlerde bulunmak,

• Dünyada ve ülkemizde, tüm canlıları -tamamıyla ya da kısmen- ilgilendiren hak kavramı ile ilgili uygulamaları araştırmak, saptamak, bu tespitleri kamuoyuna ve ilgili mercilere duyurmak,

• İnsan - hayvan ayrımı yapmadan her türlü hak ihlalini engellemek, bu konuda suç duyurularında bulunmak, bulunulan girişimlerin sonuçlarını kamuoyu ile paylaşmak, hak ihlallerini takip etmek ve kamuoyu önünde teşhir etmek, kamuoyu tepkisini örgütlemek ve yönlendirmek, sahip olduğu haklardan habersiz bireylere gereken her türlü bilgilendirmeyi yapmak ve hukukî yolu göstermek,

• Hükümlü, tutuklu ve gözetim altında bulunan tüm canlıların yaşamlarının etiğe uygun koşullar içinde sürdürebilmeleri için cezaevlerinin; hayvan barınaklarının, müşahede yerlerinin iyileştirilmesi için çalışmalarda bulunmak, bu konularda saptamalar yapmak ve kamuoyunu aydınlatmak,

• Türcülük, ırkçılık, yabancı düşmanlığı, hoşgörüsüzlükle mücadelenin, hakların ve özgürlüklerin geliştirilmesi ve korunması konusunun ayrılmaz bir parçasını teşkil ettiğini ve tüm canlılar için çeşitli farklılıklara dayalı ayrımcılığa ya da bu alanlardaki yasaların uygulanması sonucunda dolaylı olarak meydana gelebilecek ayrımcılığa karşı korunması gerektiğini vurgulayıcı çalışmalar yapmak,

• Kadın haklarına bütüncül bir bakış açısıyla yaklaşarak ve kadınları ilgilendiren çeşitli konular (kadına karşı şiddet, eğitim, ekonomik haklar, yasal haklar, cinsellik, doğurganlık hakları, kız çocukların hakları, yıpranma payı hakkı gibi) arasındaki bağlantıları dikkate alarak çalışmak, kadınları toplumsal yaşamda ikinci sınıf olarak gören, kamusal alandan özel yaşama kadar her noktada ezen, sömüren ve yoksullaştıran erkek egemenliğine karşı kadınların özgürleşme mücadelesine katılmak; kadınların ürettikleri özgürleştirici politikalara destek vermek ve bu politikaların yaygınlaşması ve hayata geçirilmesi için çalışmak, bu bağlamda toplumsal cinsiyet eşitliği ve toplumsal adaletin sağlanması için karar mekanizmalarını etkilemek, kadın ve insan hakları konusunda çalışan sivil toplum örgütleri arasında etkin dayanışma ağları kurulmasına katkıda bulunmak,

• Eşcinsel haklarının korunması ve geliştirilmesi; eşcinsel hakları alanında çalışmaların yaygınlaştırılması, yönlendirilmesi ve izlenmesi ile ilgili çalışmalar yapmak. Sosyal ve ekonomik hayatta eşcinsellere uygulanan cinsel kimlik ayrımcılığına, homofobik ve transfobik tutum ve uygulamalara karşı çalışmalar yapmak. Bu bağlamda eşcinselliğin suç, hastalık, ahlaksızlık, iffetsizlik vb. şekillerde tanımlanmasının ve gösterilmesinin önüne geçmek için faaliyette bulunmak,

• Engelli bireylerin toplumsal yaşama ve üretim süreçlerine aktif olarak ya da istedikleri gibi katılımlarını sağlamak amacıyla, var olan düzeni geliştirmek için; sosyal yaşam ve paylaşım alanları eksikliğinin giderildiği, gerekli farkındalığın sağlandığı, yaşam kalitesinin eşitlenerek yükseltildiği ideal toplum düzenine ulaşmaya yönelik her türlü çalışmalar yapmak,

• Ulusal ve uluslararası mevzuatlarla güvence altına alınmış olan işçi haklarının uygulanmasını sağlamak, ilgilileri bu konuda bilgilendirmek, hakları ihlal edilen emekçilere destek olmak ve yol göstermek amacıyla faaliyetler yürütmek,

• Geride ailesini, evini, arkadaşlarını bırakarak ülkesini zulüm, iç savaş ve şiddet gibi nedenlerden terk etmek zorunda kalmış mültecilerin haklarını savunmak ve bu haklar konusunda bilinç ve farkındalık yaratarak insan hakları ortamına olumlu bir katkıda bulunmak; mültecileri kendi haklarını savunma yollarıyla ilgili bilgilendirmek ve bu konuda savunma faaliyetlerinde bulunmak,

• İnsanlar tarafından göz ardı edilen, çiftlik ve deney hayvanlarının doğumlarından ölümlerine kadar çektikleri acılar ile ilgili olarak kamuoyunda farkındalık yaratmak amacıyla film gösterimleri, söyleşiler, paneller düzenlemek, bu etkinlikler aracılığıyla hayvanların ızdırabından ve sömürüsünden kâr elde edenleri her türlü belge ile kamuoyu önünde teşhir etmek,

• Gereken ve acil durumlarda hayvanlara, türlerinin ve ırklarının gerektirdiği tıbbî bakımı ve yaşamsal ihtiyaçları temin etmek, koruma faaliyetleri için ilkyardım servisleri, rehabilitasyon merkezleri, barınak vb. tesisler kurmak,

• Hayvanların acı çekmelerini ve hayvan ölümlerini azaltmak, tarafsızlık ve evrensel değerlerin ilerlemesini sağlamak, çevresel kaygılar, diğer hayvanlarla aramızdaki ilişkiyi güçlendirmek adına toplum nezdinde alternatif beslenme konusundaki düşünce akımları (vejetaryenizm, veganizm vb.) hakkında tanıtıcı, bilgilendirici ve teşvik edici kampanyalar düzenlemek,

• Diğer türler tarafından tehdit altında olan ya da nesilleri tükenmekte olan hayvanların üreyebilmeleri için doğal yaşam ortamları yaratmak, mevcut doğal üreme alanlarının iyileştirilmesini ve bu hayvanlara yönelik koruyucu tedbirlerin alınmasını sağlamak; gereken hallerde ise doğumları kontrol altına almak,

• Şiddetsiz ve savaşsız bir toplum için silahlanmanın tehlikelerine dikkat çekmek, çözüm önerileri geliştirmek ve uygulanması konusunda baskı oluşturmak, akademik çalışmaların yanı sıra eğitimler ve kampanyalar gerçekleştirmek, bu konularda kamuoyu oluşturma, bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmaları yapmak,

• Sağlıklı ve seçici yaşama hakkı kapsamında tüm bireylere, hasta ve hasta yakınlarına haklarını hatırlatmak, hasta haklarının kullanılabilirliğini toplum içinde yaygınlaştırmak, bu konuyla ilgili duyarlılığı arttırmak,

• Yaya haklarının tanımlanmasını, sahiplenilmesini, fiilen tanınmasını, uygulanmasını, gündeme getirilmesini sağlamak; bu kapsamda bu konudaki inisiyatiflerin gelişimine katkıda bulunmak,

• Bisiklet kullanıcılarının/sürücülerinin hak ve varlıklarını korumak için, bisikletin trafikte ve her alanda gelişimi için çaba sarf etmek; doğaya zarar vermeyen bir ulaşım şekli olması sebebiyle bisikletli ulaşımın teşviki ve gelişimi için projeler üretmek, bu projeleri kurum ve kuruluşlar işbirliğiyle hayata geçirmek,

• Tüzüğünde açıkça belirtilmiş olan derneğin kuruluş amacının kapsadığı tüm konularda her türlü sivil toplum faaliyeti yapmak için faaliyet gösterir.